Borstkanker
Hoe vaak komt borstkanker voor?
Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen en is de belangrijkste vorm van kanker gerelateerde sterfte bij vrouwen in Europa. Eén op de 7 vrouwen ontwikkelt borstkanker gedurende haar leven, hoewel dit sterk verschilt per land. In Nederland wordt jaarlijks bij ruim 17.000 vrouwen (én ruim 100 mannen) de diagnose borstkanker gesteld.
In de meeste Westerse landen sterven tegenwoordig steeds minder vrouwen door borstkanker, dankzij de verbeterde borstkanker behandelingen en vroegere diagnose (bevolkingsonderzoek).
Oorzaken van borstkanker
Er zijn verschillende risicofactoren voor het ontwikkelen van borstkanker. Het is belangrijk te beseffen dat sommige vrouwen mét deze risicofactoren nooit borstkanker zullen ontwikkelen en sommige vrouwen zonder één van deze risicofactoren wél borstkanker zullen ontwikkelen.
De belangrijkste risicofactoren voor borstkanker bij vrouwen zijn:
- Veroudering: het risico op borstkanker neemt toe als vrouwen ouder worden
- Genen: veranderingen (mutaties) in bepaalde genen die worden overgedragen door moeder of vader verhogen het risico op borstkanker. Met de huidige kennis lijkt dat deze afwijkende genen minder dan 10% van de borstkankers veroorzaken
- Familiaire belasting met borstkanker: Als je een eerstegraads familielid (moeder/vader/zus/broer/dochter/zoon) hebt die borstkanker heeft gehad heb je een verhoogde kans dat je zelf borstkanker ontwikkelt. BRCA1 en BRCA2 zijn de 2 belangrijkste genen die betrokken zijn bij erfelijke borstkanker. Het risico om gedurende het leven ooit borstkanker te ontwikkelen bij een BRCA1 mutatie draagster is 80-85%, met een kans van 60% dat de ziekte beiderzijds optreedt.
- Eerder doorgemaakte borstkanker: het eerder hebben gehad van borstkanker verhoogt het risico op borstkanker in een ander deel van de borst, of de andere borst.
Sociale en geografische factoren: vrouwen die in westerse landen leven en hoger opgeleide vrouwen hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van borstkanker. - Gebruik van oestrogeen of progesteron bevattende medicatie:
- Het gebruik van de orale anticonceptie pil, met name vóór de eerste zwangerschap, verhoogd het risico op borstkanker. Als een vrouw ‘de pil’ voor een periode van 10 jaar niet heeft gebruikt is het verhoogde risico op borstkanker door zulke medicatie niet meer aanwezig.
- Het gebruik van hormoonvervangende therapie na de menopauze verhoogd het risico op borstkanker. Dit risico verdwijnt indien de vrouw 5 jaar gestopt is met de therapie.
- Leefstijl: alcoholgebruik, roken, overgewicht en obesitas verhogen het risico op het ontwikkelen van borstkanker.
- Overgewicht en obesitas: overgewicht en obesitas verhogen het risico op het ontwikkelen van borstkanker, met name na de overgang. Dit komt waarschijnlijk door de productie van oestrogenen in vetweefsel- de belangrijkste bron van oestrogenen na de menopauze.
Hoe herken je borstkanker? Wat zijn borstkanker symptomen?
De volgende veranderingen kunnen duiden op borstkanker:
- Knobbeltje of anders aanvoelend plekje in de borst. Een knobbeltje of plekje is vaak stugger en harder dan het normale borstweefsel. Een knobbeltje kan op verschillende manieren aanvoelen; glad en rond als een knikker, een verdikte schijf, of als een strengetje achter de tepel.
- Een ingetrokken tepel (tenzij je dat altijd al had).
- Vochtafscheiding uit de tepel. Het vocht kan er bloederig, waterig, bruin of groen van kleur of melkachtig uitzien.
- Verandering aan de tepel, bijvoorbeeld zwelling, roodheid, huidvervelling, schilfertjes of een plekje dat op eczeem lijkt.
- Deukjes in de huid van de borst.
- Een wondje dat niet geneest op de huid van de borst.
- Een verdikte huid waar putjes in zitten. De huid lijkt op een sinaasappelschil.
- Rode en warm aanvoelende borst.
- Een zwelling in de oksel.
